İş ya da genel olarak yaşam hakkında, örneğin iyimser olmak gibi genel bir yaklaşım, bir üst düzey makro stratejinin ya da meta programın bir örneğidir. Meta sözcüğü Yunanca'dan gelmekte; ötesi, üstü ya da farklı bir düzeyde anlamını taşımaktadır. Meta programlar, patrondan gelen bir yorumu nasıl değerlendirdiğiniz, bir mektubu nasıl kaleme aldığınız ya da zamanınızı nasıl geçirdiğiniz gibi, alt düzey davranışın büyük parçalarını içermeye eğilimlidir. Hepimiz, deneyimimizi otomatik olarak süzgeçten geçiren ve tüm davranışımızı yöneten, oturmuş (değişmesi zor) zihinsel programlara sahibizdir. Huy ve davranışın kişiden kişiye çarpıcı farklılıklar göstermesinin nedeni de bu tür zihinsel programlardır. Meta programlar ‘içeriksiz’ olarak tanımlanır; aylık hesaplarla mı, yoksa Freda'nın doğum günü ya da bir bowling turnuvasıyla mı ilgili olduğumuzun bir önemi yoktur. Söz konusu durum ya da olay ne olursa olsun, deneyimimizi oturmuş kişisel kalıplarımıza göre süzeriz. Bu
Her iletişime doğru bir yatırım olarak bir ya da birkaç sonuç ve bir yapı atfetme konusunda rutin bir uygulama geliştirin.
Kendinize şunları sorun:
• Ne gerçekleştirmek istiyorum?
• Çatışan sonuçlar var mı?
• Mesajımı iletmenin en iyi yolu ne?
• Uyumlu ilişkiyi nasıl gerçekleştirebilir ve sürdürebilirim?
• İletmek için en iyi kişi ben miyim?
• Karşımdakiler bunu nasıl algılarlar?
Bu rutin, önemli bir konuşma ya da yazılı bir sunuma olduğu kadar en zararsız rastlantısal iletişimlere de uygulanabilir. Gerçekten gerekli olmayan kısa bir telefon görüşmesi yapmak, anlaşılmayacak, hatta okunmayacak zekice bir rapor yazmaktan daha anlamlı değildir, yine de alışkanlık
Kişisel düzeyde ekoloji ölçütünün daha ileri bir anlamı olabilir. Her davranışın arkasında olumlu bir niyet yattığı şeklindeki önvarsayımı daha önce görmüştük. Yine daha önce gördüğümüz gibi, bu niyetlerin (ya da sonuçların) bir kısmı bilinçaltı düzeyinde varlık gösterebilir. Bu yüzden, bunların bilinçli hedeflerle çatışması ve bu çatışmadan ikisinin de etkilenmesi mümkündür. Hafta sonları çalışmayı kesmek doğrultusunda verilen bilinçli bir karar, patronu hoşnut etmeye, ‘o kızlardan biri’ olmaya, işlerin yığılmasından kaynaklanabilecek başarısızlığın önüne geçmeye, vb. yönelik açıkça ifade edilmemiş bir arzuyla çatışma içinde olabilir. Buna karşın, bir part time kursa devam ederek yeni bir vasıf ya da diploma edinmeyi hedefleyen manili bir sonuç, size ait zamanda yapabildiğiniz, acil iş taleplerisin karşılanması, yaşlı bir akrabanın bakımı ya da sendeleyen bir evliliğin toparlanmaya çalışılması gibi pek çok şey konusundaki bilinçaltı niyetlerinizle çatışıyor olabilir.
Hepimiz seçim yapar ya da karar verirken yararlandığımız bir yaşam deneyimine sahibiz. Başarımız her ne kadar başkaları tarafından ölçülse de, bize bugüne kadar en azından bir dereceye kadar hizmet etmiş olan kendi deneyimimiz çerçevesindeki en iyi seçimleri yapmaya eğilimliyizdir. Yeni seçeneklerden haberdar olana kadar da, yapabileceğimiz en iyi seçimleri yapmaya devam edeceğiz. Diğer ön varsayımlardan birisi de, fazla seçeneğe sahip olmanın daha iyi olduğudur ve NLP bunları yaratmanın yollarını sunmaktadır. Ne de olsa, dışımızdaki gerçeklikleri değiştiremesek bile, bir şey hakkında ne hissedeceğimizi ya da tavrımızı daima kendimiz seçebiliriz.
DERLEYEN... (EDİTÖR) İletişim:[email protected]
Yanlış ya da yanlış yönlendirilmiş olduğunu düşündüğümüz davranışlara ilişkin olumlu bir nedeni anlamakta zorluk çekeriz. Ama bu, başkalarının davranışlarına yön veren farklı algı haritalarını anlayamamak demektir. Bir davranış bizim neyin doğru ya da anlamlı olduğuna ilişkin haritamıza uyarsa ‘olumlu’ ve anlamlıdır. Bir terörist ya da adi suçlunun bile, davranışı için, kendisince olumlu anlam ifade eden bir neden göstermemesine çok ender rastlanır.
Her türlü durumda, görünüşte garip olan davranışlar, sonunda bizim o zaman fark etmediğimiz bir niyeti açığa vurur. Örneğin, ilgi çekme ya da tanınma arzusu, ilgi çekmek için hemen her şeyi yapabilen çocuklarda daha belirgin olmasına rağmen, açıklanamaz denen bu tür davranışların nedenidir çoğu kez. Çok az insan ifade ettiği hedeflerinde bir hastalığa yer verir, ama milyonlarca insanın davranışı bir rahatsızlıkla ilintili davranışın doğrudan ya da dolaylı sonuçlarının etkisi altında olabilir. Bazı durumlarda, yalnız b
Golf topunu ıskalarsanız başarısız olmuş olmazsınız; sadece bir golf topunu ıskalamanın nasıl bir şey olduğunu yaşamış olursunuz. Ondan sonraki bin ‘isabet ve ıskalama’ deneyimi, sonunda sahada istediğiniz şeyi başarmanızda size yardımcı olacaktır. Kısa bir konuşmada çuvallarsanız ‘başarısız’ olmuş olmazsınız. Belirli bir sonucu -bu durumda, istediğinizi değil- üretmek için ne yapmanız gerektiğini ve böylece, farklı bir sonuç istiyorsanız ne yapmamanız gerektiğini öğrenmiş olursunuz. Bu ya da başka bir tür ustalık uygulamaya ve duyarlılığa bağlı olduğundan, başarısızlık söz konusu değildir. ‘Başarısızlık’ denen şey mükemmeliğe giden tek yoldur. Tamamen öğrenme sürecinin bir parçasıdır.
Bir konuşmayı çok kötü yapar ya da başkanlık ettiğiniz bir toplantı kaosa dönüşürse, gelecek sefer hangi üç şeyi farklı yaparsınız? Ve ne zaman onları denemek için bir şansınız olacaktır? Bugünün üst düzey yöneticileri sık sık anlatabilecekleri ilk felaketleri yaşadıkları için ne k
Düşüncelerimiz fizyolojimizi -kas gerginliğini, nefes alıp vermemizi, kendimizi nasıl hissettiğimizi ve daha pek çok şeyi- anında etkiler ve tüm bunlar da düşüncelerimizi etkiler. Birini değiştirdiğimiz zaman diğerini de değiştiririz. Hiçbir parçamız bağımsız olarak çalışamaz. Bilinçsiz zihnimiz, ne olup bittiğinin bilinçli olarak farkında olmadığımız zaman bile bedenimiz üzerinde bir etkiye sahiptir. ‘Düşüncelerimizin büyük çoğunluğu bilinçsiz türdendir ve bunlar, NLP'ye göre, etkinliğimizde büyük bir rol oynar. Değişmek için iki rotaya sahibiz: Fizyolojimiz ve davranışımız aracılığıyla ve de düşünme biçimimiz aracılığıyla. Bu iki rotayı da tanımak ve kullanmak etkinliğimize ekstra bir destek sağlar.
Yöneticiler bu ilkelere farklı tepki vermektedir. ‘İstisnalar’ hakkında düşünmek için mantıklı, sorgulayıcı zihninizi kullanarak ya da belki de, bilinçaltında varlık gösteren bir niyet kavramına fazla önem vermeyerek şüpheci olabilirsiniz. Bazı yöneticiler ‘gerçekli